Да л’ може ко од вас да се сети какво је то дугачко парче хартије?
Обешењаци једни, знам да ће вам одмах пасти на памет да је то редакцијска шлајфна на којој се пишу уводни чланци; или ћете можда помислити да је то она телеграфска дугачка хартија на којој се најпре откуцавају депеше а за тим је деца употребљавају за репове змајевима.
А није видите ни једно ни друго, него је реч о меници, али куд би вам то и пало на памет да ја о меници хоћу да говорим; та меница вам по где кад не падне на памет ни на дан рока а камо ли овако у обичним приликама.
Дакле, прво да вам објасним шта је то меница? Немојте се бунити, немојте ми прекидати реч, знам ја да ви сви знате шта је то меница али ја ипак хоћу да вам то објасним.
Ја мислим да је то једна врста брака, са свим брака и то брака који се у животу закључи пре него онај прави, онај брачни брак.
Као год и код брака тако и овде, прво се човек распитује о кући, односно о заводу, т. ј. прво се човек тачно распита о томе којој је кући девојка за давање. Кад о томе буде тачно обавештен, онда се распитује о родитељима, т. ј. о члановима управног одбора који ће цензурисати меницу.
Чим и о томе добијете тачно обавештење и ви тражите проводаџију т. ј. човека који ће проговорити код родитеља. Има разуме се људи одважних, који не воле проводаџије него оду сами код родитеља, али се у највише случајева те ствари свршавају преко проводаџија.
Чим се добије повољан одговор одмах се ствар и свршава. Нађу се прво часници, т. ј. кум и старисват. Кум је кум, то је као што то и црква каже, више него род. Од часа од кад се он потпише на меницу, он вам постаје род по меници. Његова је судбина везана за вашу, он се брине за вас, брине се за ваше здравље. Ако сте мало јаче болесни, он трчи по лекара; кад сте на путу он брине да не назебете, да се воз не судари и у опште да вам се ништа не деси. Кум дакле, као што то и сама црква налаже, тако се сроди са вама, тако вам постане својта, да је то милина.
Стари сват, као и иначе стари сват, то је онај даљи рођак. Ви знате какав је српски обичај, стари сват је само за онај дан, њега кошта само онај дан свадба а после ни род ни помози Бог. Тако је и са старим сватом на меници. Њему се може десити да са свим невино поднесе трошкове само за један дан па после ни род ни помози Бог. Кум међу тим остаје кум (то је онај први на меници) тај је уз вас, целога живота уз вас.
Јер ваља да знате, да ја нисам узалуд поредио меницу са браком. Кад се један пут са њом венчате то вам је за цео живот, нити се икада можете развести. Има их чак који покушавају развод брака; ствар чак дође и до конзисторије, коју представља извршитељ, али на крају крајева, опет се меница врати вама, или боље рећи опет се ви вратите меници на продужење брачног живота.
Не треба не поменути да за то имају највише заслуга кум и старисват. Они замењују родитеље, они вас саветују:
„Немој тако, зашто би се ви отресли ваше брачне половине; она ће у невољи пасти нама на руке. Па је ли право да ми издржавамо сиротицу.“
Ви их убеђујете како је то њихова дужност и човечанска и рођачка али они остају при своме мишљењу и најзад вас које разлозима, које влашћу ипак убеде те се ви вратите на продужење брачног живота.
Тај брачни живот са меницом у осталом у свему је сличан са брачним животом у кући. Свака три месеца осване меници, као год и жени, рођен-дан. Ако ви као муж у расејаности предвидите тај датум, све једно, сутра дан су патарице и ви морате спремити мали презент. Заборавите ли на ту ситницу, одмах сутра дан вас опомињу родитељи (они из завода) и пребаце вам ту непажљивост и разуме се, онда настају речи и преписка и претње и већ све што се и у кући дешава кад се према жени покажете непажљив.
Мало пре сам вам поменуо рођендан и патрице. Ви сте се таки осетили који су то дани. Рођен-дан то је онај дан којега се меница родила а патарица је сутрашњи дан. Али не цео сутрашњи дан већ само до вечерња. Кад чујете да на Саборној Цркви звони вечерње онда је то то. Вечерње управо зато и звони да сви, којима је то други рок менични знају да је тај рок прошао.
У том случају кад зазвони звоно најбоље је да се дужник окрене према цркви, да се прекрсти и да пожели живота и здравља своме куму и старомсвату. Ја то увек тако учиним па још очитам и оченаш у себи.